İlkyardım Eğitmeni Deniz Karadeniz ile Öpünce Geçmeyen Uflar
İlkyardım bilgisi ‘Öpünce Geçmeyen Uflar’ İçin oldukça önemlidir. Her ne kadar “Çocuklar düşe kalka büyür” deniyor olsa da çocuklarımızın düşmeleri bir yana olasılığı dahi bizler için endişe kaynağıdır. Çünkü genellikle küçük kazalar gibi görünseler de zaman zaman büyük sonuçları olabiliyor. Bu nedenle her durumda olduğu gibi önlem almak en önemli adımdır.
Etrafımızdaki pek çok şey düşme nedeni olabilir. Kaygan yer yüzeyi, toplanmış kilimler, ucu kalkmış halılar, yüksek kapı eşikleri, yere saçılmış oyuncak parçaları, düzensiz elektrik kabloları, yere dökülmüş sıvılar (özellikle ev hayvanlarının su kaplarının civarında oluşabilir) ve yetersiz ışıklandırma gibi faktörler risk yaratır.
Evlerde ve ortak yaşam alanlarında yeterli ama parlak olmayan eşit aydınlatma, yerlerin kaygan olmayan yer kaplamalarıyla kaplanmış olması, halı ve kilimlerin yere sabitlenmesi, merdivenler başta olmak üzere gerekli zeminlerde kaydırmaz bant gibi uygulamaların yapılması gereklidir. Bunlarla birlikte çocukların ayakkabılarının tabanlarının kaymayacak özellikte olması önemlidir.
İlkyardım Bilgisi: Düşen çocuğu hemen kaldırmayın!
Bir çocuk düştüğünde genellikle yapılan, çocuğu hemen kaldırmak, emzirmek ya da su vermek olur. Oysa yapılması gereken (eğer yangın, patlama gibi bir risk yoksa), çocuğu mümkün olduğunca hareketsiz tutmak ve ona yiyecek, içecek bir şey vermemektir. Düşmeyle birlikte kırık, çıkık, burkulma, yaralanma ya da kanama oluşabilir. Bu nedenle önce kontrol etmemizde fayda vardır.
Çocuğumuzda kırık olduğundan şüphelenmemiz halinde, o bölgeyi hareket ettirmekten kaçınmalıyız. Çünkü kırık kemik oldukça keskindir ve her hareketi etrafındaki damar, sinir, kas gibi dokulara önemli hasarlar verebilir. Kemik bütünlüğünün bozulması olarak tanımladığımız kırıklar açık ya da kapalı kırık olarak görülebilir. Her iki durumda da belirtileri ani şişme, morarma, hareketle artan şiddetli ağrı ve şekil bozukluğudur. Bunlara ek olarak açık kırıkta kemik ucunun dışarı çıkması ile yaralanma ve kanama da oluşur.
Eğer bir kanama varsa ya da kırılan kemiğin ucu dışarı çıkmışsa, kanama durdurulmalı ve açık yara temiz bir bezle kapatılmalıdır. Kırılan kemik yerleştirilmeye çalışılmamalıdır. Kırığın oluştuğu bölgenin bir altında ve bir üstünde yer alan eklemleri de içine alacak şekilde sert bir materyal ile desteklenerek sabitlenmesi gerekir. Sert materyal ile kırık oluşmuş olan bölgenin arasına yumuşak bir malzeme yerleştirmemiz sert cismin uygulayacağı basıncın kırık bölgeye hasar vermesini önleyecektir.
Ambulans aranarak acil ilkyardım istenmeli, yardımın gelmesini beklerken çocuğumuzun vücut ısısını korumak için battaniye, kaban, şal gibi bir şeyle üzerini örterek vücut ısısını korumaya çalışmak önemlidir. Sağlık kuruluşuna ulaşıncaya kadar su dahil herhangi bir şey yedirip içirilmemelidir. Ödem oluşmadan önce kırık oluşan bölgede bilezik, bileklik, saat, yüzük gibi bir aksesuar varsa hemen çıkartılmalıdır. Eklem yüzeylerinin kalıcı olarak birbirinden ayrılması olarak tanımladığımız çıkıklarda ise şekil bozukluğu, işlev kaybı, şişlik, ağrı gibi belirtiler gözlenir. Çıkık daha çok omuz ve parmaklarda, dirsek, diz ve kalça gibi bölgelerimizde meydana gelmektedir.
Burkulan eklem badaj ile sabitlenmelidir.
Bir eklem çıkığı kas yırtılmasına, bağ tendonunda, sinirlerde veya eklem çevresindeki kan damarlarında hasarların oluşmasına neden olabilir. Eğer çıkıktan şüpheleniyorsanız asla hareket ettirmeye çalışmadan hızlıca sağlık kuruluşuna ulaşılmalıdır. Hareket ettirmek ya da çıkığı yerine oturmaya çalışmak son derece yanlıştır. Kesinlikle yiyecek, içecek bir şey verilmemelidir. Eklem yüzeyinin anlık olarak ayrılması ve bu esnada eklem ve etrafındaki dokuların zedelenmesi sonucu burkulma meydana gelir. Genellikle ayak bileğinde karşımıza çıkan burkulma vakalarında, burkulan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik ve işlev kaybı gözlenir.
Böyle bir durumla karşı karşıya kaldığımızda sıkıştırıcı bir bandajla burkulan eklem hemen sabitlenmelidir. Şişliği azaltmak için bölge yukarı kaldırılmalıdır. Burkulan bölgeyi hareket ettirmekten kaçınarak, dinlenme haline almamız gerekir. Buzun direkt deri ile temas etmesinin yanık etkeni olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle buz temiz bir beze sarılarak, burkulan bölgeye soğuk uygulama yapılır ve tıbbi yardım istenir.
